FAKHRI FROM HERAT AND HIS WORKS

Hem Türk hem de İran edebiyatı ve tarihi için önemli katkılar sunmuş olan Fahrî b. Mevlânâ Muhammed Emîrî-i Herevî (ö. 16.yüzyıl sonları), asıllı devlet adamı şair Horâsânî’nin oğludur. Horasan’ın Herat vilâyetinde dünyaya gözlerini açmıştır. Herat’ta doğduğu “Herevî”, “Heratî” nisbeleri ile anılmaktadır. Bunların yanı sıra “Emirî” nisbesi kendisi kullanılmaktadır. “Fahrî-i Herevî” adıyla şöhret bulmuş olup hicrî onuncu asrın mütercim, yazarlarındandır. Fahrî-i Herevî’nin nam-ı diğer Heratlı Fahrî’nin büyük şöhretinden bahsedilmesine rağmen hayat hikâyesi hakkında derli toplu bir bilgi bulunmamaktadır ilgili çok az kaynakta vardır. Var bilgiler birbirinin tekrarı niteliğinde son derece sınırlı, yetersiz eksiktir. eserleri Hindistan sahasında çalışmalar yapılmış olduğunu belirtmek gerekir. Ancak eserleriyle edebiyatına da katkı döneminin mühim ediplerinden olmasına ülkemizde pek bilinmemektedir, denilebilir. Herevî’den bizleri haberdar kılıp onun Ravzatu’s-Selâtîn adlı eserinin önemini bizlere aşikâr kılan ilk kişi tarihçi merhum Mehmed Fuad Köprülü’dür. Günümüz bazı araştırma kitaplarında makalelerinde kaleme almış olduğu konusu itibarıyla alanında olarak nitelendirilen iki kıymetli varlığından sadece söz edilmektedir. İsimleri anılan dışında muhtelif alanlara sağlayan, yüzyıllar ötesinden günümüze ulaşmış, henüz bilinmeyen başka birkaç eseri daha Hülasa yaşamı noksanlığa binaen bu makalede bilinen hayatı, edebi kişiliği elde edilen eşliğinde detaylı şekilde ortaya konmaya çalışılacaktır.